Vinnustaðagreining er verkfæri sem greinir velferð innan fyrirtækja. Greiningin inniheldur raunstöðugreiningu og mælingu á starfsánægju. Raunstöðugreiningin felur í sér greiningu á 10 þáttum sem hafa lykiláhrif á heilbrigði fyrirtækjamenningar.

Kostir vinnustaðagreingar eru meðal annars:
- Upplýsingar fást um raunstöðu fyrirtækis (staðan eins og hún er)
- Starfsánægjukönnun metur stöðu starfsánægju og hvernig hún tengist öllum undirflokkum
- Hún greinir þá þætti í umhverfinu sem teljast jákvæðir og þá sem teljast neikvæðir þá stundina
- Upplýsingarnar fást strax svo hægt er að bregðast við þeim
- Hægt er að takast á við áskoranir um leið og þær koma upp, áður en þær fara niður fyrir mörkin
- Það tekur starfsmann um 30-40 mínútur að fylla út spurningalistann svo niðurstöður eru tiltækar nánast samstundis
- Deildir og svið þar sem þættir (t.d. traust eða samskipti) eru neðan marka finnast strax
Það er löngu ljóst að framsækið starf þarf að fara fram í heilbrigðu umhverfi. Áður fyrr var það langt og flókið ferli að leggja mat á þá þætti sem mynda heilbrigt starfsumhverfi og oft var það alls ekki gert.
Eftir áralangar rannsóknir á farsælustu fyrirtækjum heims tókst Dr. Kobus Neethling að skilgreina þá tíu lykilþætti í heilbrigðu starfsumhverfi sem skipta sköpum til þess að ná árangri á 21. öldinni. Hann notaði þessa þætti til þess að þróa líkan þar sem sjónum er beint að bæði jákvæðum og neikvæðum hliðum starfsumhverfis. Niðurstöðurnar eru áþreifanlegar og sýna ótvírætt hvar fyrirtækið er statt hvað þessa þætti varðar.
Nánari útlistun þeirra lykilþátta vinnustaðarmenningar sem greindir eru:
TRAUST
YFIR MÖRKUM
- Stjórnendur og starfsfólk treysta hvert öðru og leita samtals.
- Starfsfólk finnur að það má tjá sig án ótta við afleiðingar.
- Mistök eru viðurkennd sem hluti af lærdómsferli.
UNDIR MÖRKUM
- Starfsfólk er hikandi við að tjá sig og tjá skoðanir sínar.
- Ákvarðanir eru teknar bak við luktar dyr og skortur er á gagnsæi.
- Ágreiningur leiðir til tortryggni eða ótta frekar en opins samtals.
SÍMENNTUN OG ÞJÁLFUN
YFIR MÖRKUM
- Tækifæri eru til símenntunar og starfsþróunar í samræmi við þarfir.
- Nám og vöxtur eru hluti af vinnustaðarmenningu.
- Þekking starfsmanna er metin og nýtt með virkum hætti.
UNDIR MÖRKUM
- Takmarkað framboð er á fræðslu eða þjálfun.
- Fólk finnur ekki að það þróist í starfi eða sé hvatt til vaxtar.
- Þekking starfsmanna er ekki nýtt né styrkt með markvissum hætti.
STARFSORKA OG ÁNÆGJA
YFIR MÖRKUM
- Starfsfólk er orkumikið og sýnir raunverulegan áhuga á verkefnum.
- Starfsánægja er sýnileg í orku starfsfólks, sköpun og jákvæðni.
- Léttleiki og húmor eru samþættir vinnunni.
UNDIR MÖRKUM
- Döpur eða þung stemning, almennt áhugaleysi og þreyta.
- Fólk lítur á vinnuna sem kvöð og telur sig fast í stöðu sinni.
- Vantar gleði, léttleika og tilgang í dagleg störf.
FRUMKVÆÐI
YFIR MÖRKUM
- Hugmyndir fá meðbyr og nýjungagirni er viðurkennd.
- Breytingar eru taldar tækifæri til umbóta.
- Starfsfólk hefur svigrúm/sveigjanleika og trú á að framlag þeirra hafi áhrif.
UNDIR MÖRKUM
- Nýjar hugmyndir eru hunsaðar eða ekki vel séðar.
- Breytingar mæta viðnámi eða tortryggni.
- Viðteknar venjur eru sjaldan eða aldrei skoðaðar með gagnrýnum hætti.
HLUTDEILD OG ÁBYRGÐ
YFIR MÖRKUM
- Starfsfólk finnur að það hefur áhrif og ber ábyrgð.
- Hlutdeild og samráð eru hluti af daglegri ákvörðunartöku.
- Fólk upplifir samstöðu og sameiginlega ábyrgð á árangri.
UNDIR MÖRKUM
- Fólk upplifir að það skipti litlu máli hvað það gerir eða segir.
- Ábyrgð virðist einungis hvíla hjá stjórnendum.
- Viðhorf „við starfsmennirnir og þeir sjórnendurnir“ er ríkjandi.
TJÁSKIPTI OG ORÐRÆÐA
YFIR MÖRKUM
- Tjáning er opin, skýr og hvetjandi.
- Gagnkvæm virðing er til staðar í orðræðu.
- Upplýsingaflæði innan fyrirtækisins og skilvirkt og gott.
UNDIR MÖRKUM
- Ríkt er neikvætt orðfæri og kaldhæðni.
- Tjáning er þvinguð eða óskýr.
- Upplýsingar flæða illa á milli starfshópa og/eða deilda.
SAMSKIPTI OG SAMVINNA
YFIR MÖRKUM
- Samskipti einkennast af virðingu og einlægni.
- Teymisvinna er skilvirk og fólk leitar hvert til annars.
- Hlýja og samkennd eru hluti af daglegum samskiptum.
UNDIR MÖRKUM
- Samskipti einkennast af virðingu og einlægni.
- Teymisvinna er skilvirk og fólk leitar hvert til annars.
- Hlýja og samkennd eru hluti af daglegum samskiptum.
BREYTINGAR OG SVEIGJANLEIKI
YFIR MÖRKUM
- Breytingar eru samþykktar sem hluti af lærdómsferli og framförum.
- Nýir möguleikar eru metnir og prófaðir reglulega.
- Sveigjanleiki í hugsun og framkvæmd er virtur.
UNDIR MÖRKUM
- Breytingar eru taldar ógna öryggi eða venjum.
- Hlutir eru gerðir „af því þetta hefur alltaf verið svona“.
- Fólk er tortryggið gagnvart nýjungum.
SKÝRLEIKI OG TILGANGUR
YFIR MÖRKUM
- Fólk skilur tilgang verkefna sinna.
- Stefna og sýn eru sýnilegar og skýrar.
- Samhengi er milli daglegra verkefna og stærri markmiða.
UNDIR MÖRKUM
- Starfsmenn vita ekki hvert fyrirtækið stefnir.
- Hlutverk einstakra starfa eru óskýr.
- Vantar tengingu milli verkefna og markmiða.
VIRÐING OG ÖRYGGI
YFIR MÖRKUM
- Sálrænt öryggi ríkir – fólk má vera það sjálft.
- Fjölbreytileiki er virtur og fagnað.
- Skoðanaskipti og opnar umræður eru öruggar og hvetjandi.
UNDIR MÖRKUM
- Starfsfólk finnur að það má ekki vera „það sjálft“ í vinnunni.
- Tjáning leiðir til óöryggis eða afleiðinga.
- Fordómar eða útilokun eru til staðar í menningu vinnustaðarins.
Við mælingar á starfsánægju er byggt á spurningalista sem Paul E. Spector hannaði og kallast starfsánægjukönnun (e. job satisfaction survey). Könnunin er viðurkennt mælitæki sem notað hefur verið við mælingar á þúsundum starfsmanna. Niðurstaða könnunarinnar sýnir stöðu starfsánægju út frá þriggja þrepa skala auk þess sem niðurstöður eru flokkaðar í níu mismunandi undirflokka sem allir tengjast hugtakinu starfsánægja.
Hagkvæmt og einfalt í framkvæmd
Vinnustaðagreining Profectus fyrirtækjaþjónustu er líklega hagkvæmasta og einfaldasta leiðin til að ná fram raunstöðu skipulagsheilda í þeim 10 lykilþáttum sem liggja til grundvallar heilbrigða fyrirtækjamenningar samhliða mælingu á starfsánægju.
-
Niðurstöðurnar liggja fyrir um leið og allir starfsmenn hafa svarað greiningunni.
-
Það tekur 30–40 mínútur að svara greiningunni.
-
Greiningin er nafnlaus og ekki er hægt að rekja svörun einstakra starfsmanna.